Wat is een legaat?

Leestijd: 8 minuten

Weet u welke specialist u nodig heeft?

Kort samengevat

Een legaat gaat over specifieke bezittingen
Een legaat moet meestal in een testament worden beschreven
Degene die een legaat krijgt, heet legataris
De erflater kan een tegenprestatie opnemen in het testament
U kunt een legaat ook verwerpen

Ga snel naar:

Wat is een legaat?

Een legaat is een bepaling die een erflater in zijn of haar testament kan opnemen. Met het legaat wil de erflater ervoor zorgen dat een bepaalde bezitting bij een specifieke persoon terecht komt. Voor een beperkt soort spullen kan een legaat ook in een codicil worden opgenomen.

Degene die een legaat krijgt, wordt de legataris genoemd. Dat is dus iets anders dan erfgenaam. De erfgenaam krijgt een gedeelte van de erfenis en volgt de overledene op in zijn bezittingen en schulden. De legataris krijgt alleen het legaat. Om precies te zijn: de legataris krijgt een vordering op een of meer erfgenamen. Hij is dus schuldeiser van de nalatenschap.

Een legaat kan gaan over verschillende soorten bezittingen:

een specifiek goed uit de nalatenschap, zoals een huis, een klassieke auto, een schilderij of een sieraad;
bezittingen van een bepaalde soort, zoals ‘al mijn sieraden’ of ‘al mijn onroerende goederen’;
een som geld, bijvoorbeeld ‘een bedrag van € 10.000,-‘;
rechten, zoals het recht van vruchtgebruik of het recht van gebruik en bewoning.
Bij het legaat kan de erflater bepalen dat de legataris een tegenprestatie moet doen. Dat kan bijvoorbeeld gaan over het vergoeden van een bedrag. Dit gebeurt vaak als de erflater wel wil dat iets specifieks bij de legataris terecht komt, maar de erfgenamen niet wil benadelen of wil compenseren voor het verlies aan waarde. Deze vergoeding (‘inbreng’) kan gaan over de gehele waarde van het gelegateerde, of een deel daarvan.

Voorbeeld

Jaap woont in het huis waar hij is opgegroeid. Hij heeft zijn vriendin Monique tot enig erfgenaam benoemd. Jaap wil graag dat het ouderlijk huis bij zijn broer Klaas terecht komt, maar wil ook dat Monique een redelijke erfenis krijgt na zijn overlijden.

Jaap legateert daarom het ouderlijk huis aan Klaas onder de verplichting de helft van de waarde van het huis ten tijde van zijn sterfdag aan de nalatenschap te vergoeden.

Het huis blijkt bij het overlijden van Jaap € 500.000 waard te zijn. Klaas moet dus € 250.000 aan de nalatenschap betalen. Monique erft niet het huis, maar wel de helft van de waarde daarvan.

Een verplichting bij een legaat kan ook uit iets anders bestaan dan een betaling. Bijvoorbeeld het jaarlijks collecteren voor een bepaald goed doel of het maandelijks laten voorlezen van een mis.

Overdracht

Als een bezitting is gelegateerd, gaat de eigendom daarvan niet vanzelf over op de legataris. De erfgenamen moeten het overdragen aan de legataris. Vaak kan dat door een eenvoudige overhandiging aan de legataris. Als een onroerende zaak is gelegateerd, betekent dit dat de overdracht via de notaris moet gebeuren.

Het kan ook zijn dat het legaat ten laste van één specifieke erfgenaam komt. Deze moet dan zorgen voor de overdracht.

Als er niets anders is bepaald in het testament, is het legaat meteen na het overlijden opeisbaar. Dat geldt niet voor een legaat van een geldsom: dit legaat is pas opeisbaar na verloop van 6 maanden na het overlijden.

Ik ga u helpen

Beantwoord een aantal vragen om er achter te komen welke specialist u nodig heeft in uw traject.

Dit duurt ongeveer 3 minuten.

Keuzehulp Contact

Aanvaarden of verwerpen?

Een legaat hoeft niet aanvaard te worden, maar de legataris kan het wel verwerpen.

U krijgt bijvoorbeeld een legaat van een oldtimer of een huis. Op zich gewaardeerd, maar u verwacht veel onderhoudskosten en deze kunt u of wilt u niet betalen. Of u wilt het legaat simpelweg niet ontvangen: het schilderij dat u krijgt, vind u niet mooi en u zou er wel erfbelasting over moeten betalen. Verwerping van het legaat is dan mogelijk. U kunt die keuze maken voor elk legaat afzonderlijk.

Zoals gezegd is de legataris geen erfgenaam, maar schuldeiser van de nalatenschap. Schulden van de nalatenschap kunnen niet op het eigen vermogen van de legataris verhaald worden.

Lees meer hierover bij Wie erft wat?

Voor het opstellen van een legaat, als onderdeel van uw testament, kunt u terecht bij een notaris.

Meer vragen? Advies?

Als u vragen heeft over estate planning of als u een estate planner wilt inschakelen voor advies, neemt u dan contact op met een van de aan ons verbonden estate planners. U vindt hen en andere specialisten via de specialisten pagina.