‘Zorg dat wie nu geboren wordt zicht op een toekomst heeft’

Het zou niet best zijn als ik nu nog veel te wensen over had. Ik heb mij namelijk al heel jong voorgenomen om nooit, zoals veel mensen die ik om mij heen zag, later spijt te hoeven hebben van gemiste kansen. Een mens moet alles wat hem prettig lijkt minstens éénmaal in zijn leven proberen. Daarvan ben ik overtuigd en ik heb ernaar geleefd. Het meeste wat mij leuk leek of lekker, ver en mooi, interessant, riskant of uitdagend heb ik dan ook altijd onmiddellijk gedaan of aangepakt in plaats van het op een lijstje te schrijven voor later. Nu ik de drukproeven doorkijk van Mijn verzonnen familie – een schrijversprentenboek over mijn werk en leven (met negenhonderd foto’s, eind november te verschijnen) – zie ik eigenlijk pas hoeveel avonturen, geslaagd of mislukt, je in één leven kunt ondernemen.

Het gevolg van altijd maar doen wat je invalt, is wel dat ik geen bucketlist heb. Niet bewust althans. Het lijkt me ook onzinnig om je verlangens op de lange baan te schuiven. Wat moet je in de tussentijd dan doen, een beetje duimen zitten draaien? Ik kan me mijn dagen niet anders voorstellen dan als het volgen van impulsen. Ik heb daardoor een rijk leven en ben me niet bewust van leuke dingen die ik heb gemist. Maar je kunt natuurlijk altijd wel iets verzinnen; nog een eigen plekje hebben in Venetië bijvoorbeeld. En er zijn ook altijd weer mensen die je ineens op het spoor brengen van een nieuwe onderneming.

Noorderlicht

Zo vertelde Stephen Fry ons onlangs tijdens een etentje in Amsterdam over het Noorderlicht, waarvoor hij naar Finland was gereisd. ‘Ik ging om een natuurfenomeen waar te nemen,’ zei hij, ‘maar wat ik in werkelijkheid waarnam was de kosmos, het grotere geheel.’ Diezelfde avond, nog aan tafel, besloot ik dat wij dat dus komende winter ook moeten gaan meemaken. Hooguit zit er door mijn leeftijd, waarop links en rechts mensen beginnen weg te vallen, op zulke plannen wat meer druk dan vroeger; misschien ook door de pandemie, de oorlogsdreiging en de nu al onomkeerbare klimaatverandering. Tijdens de lockdowns, die ik persoonlijk als rustgevend en louterend ervoer, heb ik mijn archieven wat geordend en opgeschoond, maar ik ben niet van plan ze na te laten aan een of ander museum of instelling. Zoals de wereld er nu voorstaat zal er weldra toch niemand meer zijn om ze nog in te kijken.

Barricades

Die toekomstdreiging brengt me op één ding dat ik nog wel zou willen doen, maar dat is onhaalbaar: een verandering teweeg brengen in het denken van mensen die nu nog vlees eten. Ik zou ze smeken het te laten omwille van de toekomst van hun kinderen. Hiervoor zou ik de straat wel op willen, de barricades op desnoods. Misschien moet ik daar meer werk van maken. Maar vlees is helaas als een geloof. Wij zijn er, ikzelf ook, van kleins af mee geïndoctrineerd en je kunt gelovigen er bijna niet van afbrengen. Welke schade hiermee wordt toegebracht aan het milieu en het klimaat is iedereen inmiddels wel bekend. Hoe slecht het voor de gezondheid is, staat ook overal te lezen, en toch gaan velen er mee door. Mij maakt het niet uit, mijn tijd zal het wel uitduren. Maar als ik toch kinderen had, zou op mijn bucketlist alleen dit ene staan: zorg dat wie nu geboren wordt zicht op een toekomst heeft.

Tekst: Arthur Japin – Beeld: Corbino